Złoty łańcuch

Złoty łańcuch należy do najbardziej znanych dzieł Akwinaty. Jeden z wybitnych angielskich tłumaczy tego dzieła napisał, że „ukazuje ono mistrzowskie opanowanie wszystkich zagadnień teologicznych”. Księga obejmuje obszerny zbiór tekstów patrystycznych odpowiednio powiązanych i uporządkowanych, tak że tworzą jeden wspólny komentarz do czterech Ewangelii. Święty Tomasz, czerpiąc z bogatego skarbca dokumentów soborowych pierwszych wieków chrześcijaństwa oraz z pism wschodnich i zachodnich ojców Kościoła, pozwala odkryć głębię poszczególnych fragmentów Ewangelii.

„Moim celem w tej pracy - pisze wielki Doktor Kościoła - nie było jedynie oddanie dosłownego sensu danego fragmentu, lecz również uwypuklenie jego znaczenia mistycznego; pragnę nie tylko zwalczać istniejące błędy, lecz również utwierdzać prawdę katolicką. Wydaje się to potrzebne, ponieważ z Ewangelii w sposób szczególny czerpiemy normy wiary katolickiej, jak również reguły postępowania dla całego chrześcijańskiego życia”.

Niniejszy tom stanowi obszerny wybór z Tomaszowego dzieła, uporządkowany w taki sposób, że poszczególne komentarze przyporządkowane są perykopom ewangelicznym na niedziele i święta całego roku liturgicznego. Dzięki temu księga ta może być doskonałą pomocą w osobistej medytacji nad Ewangelią. Może również posłużyć jako świetna pomoc kaznodziejska!

Wstęp (fragment)

Pochwały kierowane pod adresem św. Tomasza z Akwinu, jako myśliciela, miewają bardzo różne uzasadnienia — i wygląda na to, że te ostatnie wynikają tyleż z rzeczywistych właściwości dzieła Akwinaty, ileż z poziomu jego recepcji w różnych czasach i środowiskach. Powoduje to niekiedy wrażenie swoistej, choć zwykle jednak pozornej, sprzeczności superlatyw: o ile dla jednych Doktor Powszechny jest genialnym twórcą wielkiej rewolucji pojęciowej, o tyle dla drugich wciela przede wszystkim ideał ponadczasowej „filozofii wieczystej”; o ile dla jednych jest wciąż nie dość odkrytym prorokiem nowych czasów (zgoła „modernistą” wśród konserwatywnych teologów-augustyników), o tyle dla drugich uosabia geniusz zasiedziałej w dziejach Europy cywilizacji chrześcijańskiej, christianitas, z jej apogeum pokrywającym się czasowo ze „złotym wiekiem scholastyki”. Cokolwiek by powiedzieć o związanych z tymi pochwałami biegunowo różnych stanowiskach i motywacjach, wszystko to wskazuje na bogactwo dziedzictwa Tomaszowego.

Wewnątrz tego dziedzictwa istnieje rzeczywiście wiele takich elementów, które pozwalają podziwiać u twórcy Sumy teologii scholastyczny uniwersalizm i racjonalny obiektywizm. O niewielu autorach można powiedzieć z taką samą słusznością, że przystępowali do swej żmudnej pracy z intencją możliwie skrupulatnego unikania błyszczenia swą indywidualnością — i rzeczywiście tak głęboko skrywali swój osobisty geniusz w wykonywanej pracy intelektualnej, że ich osobowość znamy dziś bardziej z kierunku tej pracy niż z towarzyszących jej namiętności i okoliczności prywatnej biografii. Jakby „zniknęli” w tym, co robili. (...)