Wstęp (fragmenty)
Znany brytyjski pisarz katolicki Michael Davies napisał kiedyś, że książka o. Wiltgena powinna znaleźć się na półkach każdego katolickiego domu. Z pewnością należy zgodzić się z tą opinią, skoro książka amerykańskiego werbisty, którą dostaje obecnie do ręki polski czytelnik, dotyczy zagadnienia, które nie jest i nie powinno być obojętne żadnemu katolikowi; o tematyce, o której tak wiele się mówi, ale — o paradoksie! — która jest wciąż tak mało u nas znana. Sobór Watykański II wywarł przecież decydujący wpływ na oblicze współczesnego Kościoła. Jednocześnie wokół tego wydarzenia narosło szczególnie wiele nieporozumień, mitów i mistyfikacji. Słyszymy więc często o „duchu soboru“ (czy to jest Duch Święty?), o „Kościele przed- i posoborowym“. Obok Vaticanum II nie sposób przejść obojętnie. Dla niektórych jest to wydarzenie przełomowe dlatego, że w decydujący sposób miałoby się przyczynić do destrukcji Kościoła, zarówno w sferze liturgii jak i doktryny. Inni zaś tak dalece identyfikują się z soborem, że wolą raczej nazywać się „dziećmi soboru“, aniżeli dziećmi Kościoła — istniejącego dwa tysiące lat. Dobrze się więc stało, że dostajemy do ręki książkę o. Ralpha M. Wiltgena. Jego historia Vaticanum II zupełnie odbiega od dotychczasowych, dostępnych w Polsce monografii poświęconych temu wydarzeniu.
Bez wątpienia nowością dla polskiego czytelnika będzie sposób przedstawienia przez autora historii Soboru. O. Wiltgen robi to nie tylko przez pryzmat deklaracji i konstytucji, ale uwzględniając także konkretne osoby i grupy, odgrywające niepoślednią rolę w czasach soborowych obrad. (…) Tytuł książki odzwierciedla jej główną myśl. O. Wiltgen przedstawia dokładnie sposób, w jaki koalicja „liberalnych“ biskupów z krajów dorzecza Renu (Francja, Niemcy, Holandia, Belgia) przejmowała stopniowo kontrolę nad kierunkiem obrad, począwszy od faktycznego odrzucenia schematów (tzn. wstępnych projektów, mających być podstawą do dalszych obrad i dyskusji), przygotowanych jeszcze przed otwarciem Soboru na polecenie papieża Jana XXIII przez Komisję Przygotowawczą. Ren zwyciężył więc nad Tybrem, również przy ustalaniu składu komisji, które już po zakończeniu obrad Soboru miały zajmować się wprowadzaniem w życie konkretnych postanowień Vaticanum II. (...)
Książkę o. Wiltgena trzeba więc przeczytać, bo jest ona ważnym głosem w toczącym się sporze o interpretację dzieła Vaticanum II. Obala szereg mitów, narosłych wokół tego ważnego wydarzenia z historii Kościoła katolickiego. Jest szczególnie ważna dla polskiego czytelnika. To bowiem w Polsce, znajdującej się obecnie z całym światem na przełomie wieków, spór o Sobór Watykański II nie jest tylko sporem o przeszłość Kościoła. Jest sporem o Jego przyszłość.
Grzegorz Kucharczyk
