Prof. dr hab. Józef Baniak (ur. 1948), pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, jest wybitnym specjalistą w dziedzinie badań socjologicznych aspektów polskiej religijności i autorem pionierskich opracowań, niejednokrotnie poruszających tematy nie podejmowane wcześniej w polskiej nauce. Wśród jego ważniejszych publikacji znajdują się: Religijność miejska w warunkach uprzemysłowienia i ruralizacji na przykładzie Kalisza (1990), Obraz kapłana w świadomości katolików świeckich (1994), Dynamika powołań kapłańskich i zakonnych w Kościele rzymskokatolickim w Polsce w latach 1900-1994 (1997), Wierność powołaniu a kryzys tożsamości kapłańskiej (2000), Rezygnacja z kapłaństwa i wybór życia małżeńsko-rodzinnego przez księży rzymskokatolickich w Polsce (2001), Desakralizacja kultu religijnego i świąt religijnych w Polsce (2007).
Najnowsza praca profesora Baniaka jest analizą przemian w religijności i moralności współczesnej młodzieży, opartą na badaniach przeprowadzonych na grupie niemal tysiąca uczniów szkół gimnazjalnych. Wartość pracy jest tym większa, że poddaje ona naukowej weryfikacji stereotypowe i powszechne przekonanie o gwałtownym odejściu najmłodszych pokoleń Polaków od życia religijnego.
„[Autor] podejmuje zagadnienia najwyższej rangi, a mianowicie świadomości religijnej i kościelnej oraz wzorów zachowań religijno-moralnych młodego pokolenia Polaków (postawy i wartości), w warunkach zmieniającej się rzeczywistości ustrojowej, a także w kontekście głębokich przemian cywilizacyjnych i kulturowych we współczesnym świecie. Autor przyjmuje socjologiczny, neutralny aksjologicznie punkt widzenia w odniesieniu do religijności oraz przedstawia nie tylko «stan rzeczy», ale i uwarunkowania, a implicite - nowe kierunki przemian w religijności, moralności I więziz Kościołem”
Z recenzji prof. Janusza Mariańskiego
“Dzisiejsi gimnazjaliści za kilka lat będą dorośli i to oni będą wyznaczać kanony życia społecznego i obywatelskiego. Warto już teraz o tym pamiętać i uważnie sie im przyglądać. Praca profesora Józefa Baniaka jest ważnym I znaczącym krokiem na drodze rozpoznawania naszej nie tak dalekiej już przyszłości”.
Z recenzji prof. Marii Libiszowskiej-Żółtkowskiej
