Grzegorz Kucharczyk opowiada w tej książce o wojnie kulturowej, której stawką była tożsamość i historyczna pamięć Francuzów. „Pierworodna córa Kościoła” miała się stać ucieleśnieniem „republikańskich ideałów”, m.in. z pomocą „kielni i cyrkla”, czyli zaangażowania się masoneriiw inicjowanie i popieranie laickiej polityki kolejnych rządów III Republiki. Wojna ta miała także swoje ofiary. Tych, którzy zamiast cieszyć się z nowych, wspaniałych czasów, woleli bronić swoich zakonników i prowadzone przez nich szkoły. Nawet za cenę życia.